اين موزه بالغ بر1055 نمونه شامل جانوري به جز حشرات را در دو گروه عمده مهره داران و بي مهرگان در بر مي گيرد. اين دو گروه در سالنهاي مرکزي در دو طبقه درمعرض ديد بازديدکنندگان قرار گرفته است. نمونه هاي جالب و ديدني حيوانات و آکواريوم 7 متري ماهيهاي آب شيرين و مارهاي زنده از بخشهای ديگر اين مجموعه است.از نمونه های کم نظیر، جذاب و دیدنی عجیب الخلقه هایی از قبیل جنین دو قلوی پسر از سینه به هم چسبیده،بزغاله دو سر، مرغ چهارپا، گوساله دو سر، بره هشت پا و قوچ چهار شاخ را می توان نام برد. از نمونه های بسیار کم نظیر و جالب، نقش برجسته سیاه خان لپویی مردی با قد 256 سانتی متر می باشد که نمودی از بیماری غول آسایی یا ژیگانتیسم انسان را نشان میدهد
نود و پنج درصد جانوران روی زمین بی مهرگان هستند که در اکثر زیستگاهها یافت می شوند. بسیاری از آنها فقط در دریاها یافت می شوند و بر خی نیز در خشکی زندگی می کنند.گفته می شود بین 3 تا 15 میلیون گونه جانوری در دنیا وجود دارد که 47000 گونه آن به مهره داران اختصاص دارد.بی مهرگان در اکثر اکوسیستمها حائزاهمیت می باشند که بسیار تخصص یافته، متنوع و فراوان هستند.درا ین بخش انواع اسفنجها، مرجانها، کرمها، نرمتنان، بندپایان و خارپوستان را می توان مشاهده نمود
حشرات از لحاظ تنوع یکی از بزرگترین رده سلسله جانوری محسوب شده و حدود5/4 آنها را را تشکیل می دهند. عمده فعالیتهای این بخش در 3 قسمت پژوهشی،آموزشی و نمایشی انجام و ارائه میشود که اکثر فعالیتها در بعد پژوهشی صورت می گیرد و شامل جمع آوری و شناسا یی تاکسونومیکی نمونه ها و تشخیص آنها تا حد جنس و گونه و قرار دادن آنها در جعبه های مخصوص نگهداری حشرات،بررسی حشرات مفید جهت مبارزه بیولوژِک با آفات و روشهای پرورش آنها، تحقیق در مورد فون منطقه و بررسی نقشه پراکندگی گونه های مختلف ،همکاری با سایر مراکز علمی و دانشگاهی داخل و خارج از کشور، تبادل نمونه حشرات با کشورهای دیگر،همکاری با دانشجویان مقاطع مختلف کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکترا در رابطه با تهیه منابع و نمونه ها و استفاده آنها از کلکسیون بخش حشرات می باشد. البته لازم به ذکر است که تمامی نمونه های تشخیص داده شده به تایید متخصصین موزه ها و مراکزعلمی معتبر خارج از کشور نیز میرسدوسپس تحقیقات انجام گرفته بر روی این نمونه ها در قالب مقاله یا پوستر در مجله ها و کنگره های علمی داخل و خارج از کشورارائه می شوند. در قسمت نمایشی نیزاز حشرات و آفات مهم گیاهان مختلف با ذکر نام،محل جمع آوری،تاریخ جمع آوری ،مختصری از بیولوژی و روش مبارزه با آنها قابهای آموزشی مختلفی تهیه شده و در معرض بازدید و آموزش عموم قرار می گیرند. البته در این میان سعی میشود حشرات مفید نیز شناسانده شوند. همچنین این بخش دارای قسمتی به نام کلکسیون یا مخزن نگهداری حشرات نیز میباشد که نمونه ها بر اساس رده بندی علمی در آن جای گرفته و مورد استفاده دانشجویان نیز قرار می گیرد. به طور کلی هدف از فعالیتهای این بخش شناسا یی علمی و تاکسونومیکی حشرات وبررسی طرز زندگی و بیولوژی آنها و در کل معرفی این موجودات برای بازدید کنندگان و همچنین معرفی گونه های جدید برای استان فارس و حتی ایران می باشد
بخش گياهي موزه تاريخ طبيعي از سال 1353 با تعداد اندکي گياه فعاليت خود را شروع کرد و در ادامه با جمع آوري گياهان مناطق مختلف کشور بويژه استان فارس اين بخش توانست به دانش آموزان، دانشجويان، محققين ، متخصصين گياهي و ديگر اقشار جامعه خدمات ارائه نمايد. در اين راستا با بالا بردن سطح علمي و فرهنگي مردم، انگيزه حفاظت از محيط زيست نيز افزايش يافت.بخش گياهي موزه داراي قسمت هاي مختلفي مي باشد از جمله گياهان در قرآن. گياهان نام برده شده در قران با آيات مربوطه اين قسمت بيش از 80 نمونه گياهي را شامل ميشود که با بيان خواص دارويي آنها سعي گرديده در جهت بالا بردن سطح آگاهي مردم و نشان دادن يکي از موارد اهميت گياهان قدمهاي موثري برداشته شود
موزه آناتومی با دیدی تخصصی و برداشتن گامهایی موثر در جهت غنی ترکردن جنبه آموزشی و پژوهشی اهداف خود، مجموعه ای از نمونه های اسکلتی و آناتومیک را جمع آوری کرده است. از جمله نمونه های ارزنده اين مجموعه، اسکلت بازسازی شده نهنگ گوژپشت و نمونه های جنینی رنگ آمیزی شده با تکنیک آلیزارین می باشدکه در خدمت آموزش بهینه دانشجویان علوم طبیعی و مخصوصاً رشته های پزشکی و دامپزشکی است. از ویژگیهای ارزشمند این موزه توانمندی آن در اجرای طرحهایی برای آموزش پیشرفته علم تشریح و آناتومی و ارائه راهکار و تولید نمونه های باارزش در این راستا می باشد
به منظور پربار کردن جنبه های آموزشی این موزه، مولاژهای متنوعی که اعضای مختلف بدن انسان و حواس پنجگانه آن را نشان می دهند تهیه شده است و استادیا مربی می تواند به راحتی قسمتهای مختلف بدن را بطور جداگانه برای دانشجو و دانش آموز تشریح و توضیح دهد.مجموعه مولاژهای مراحل رشد جنین انسان از یک ماهگی تا نه ماهگی و جنینهای دو قلو و نیز نحوه ارتباط جنین با جفت و بدن مادر، از قسمتهای آموزنده و بسیار جالب این مجموعه می باشد
بخش زمین شناسی مشتمل بر نمونه سنگها ، کاني ها، فسيل ها، ساختارهای رسوبی و آذرین از جمله کنکرسیون، ریپل مارک، ندول، پیلولاوا و ...، ماکت های تکتونیکی انواع چین (نرمال- خوابيده - رورانده) و گسل (نرمال- معکوس- مرکب- رورانده) و تابلوهای آموزشی مي باشد. هر کدام از اين دسته ها نيز بر اساس طبقه بندي هاي موجود در موزه هاي زمين شناسي ساير نقاط دنيا طبقه بندي و در ويترينهای ويژه ای جاي گرفته اند. اين بخش براي کليه مقاطع تحصيلي از جمله مقاطع راهنمايي و دبيرستان و حتي دانشجويان از نظر علمي بسيار سودمند و مفيد مي باشد و مي توان از آن به عنوان يک ابزار کمک آموزشي قوي استفاده نمود. گروهای مختلف کانیها شامل عناصر، سولفیدها و سولفاتها، نمکها، سیلیکاتها، غیر سیلیکاتها و ... غنی ترین بخش را به خود اختصاص داده اند. طبقه بندي کانيها نيز بر اساس رده بندي رايج آنها يعني سيليكاتها و غير سيليكاتها صورت گرفته است. مجموعه کانیهای قیمتی و نیمه قیمتی منحصر به فردی هچون ياقوت سرخ، زمرد، عقيق، توپاز، كوارتز دلربا، آميتيست و... که از سراسر ایران جمع آوری و خریداری گردیده در ویترین جداگانه ای به نمایش گذاشته شده است و جذابیت ویژه ای به این بخش داده است. مجموعه سنگهای آذرین درونی و بیرونی (اسیدی تا فوق بازی)، آذرآواری، دگرگونی( ناحیه ای و مجاورتی) و رسوبی (آواری و شیمیایی)، هر کدام با تنوعهای مختلف که طی عملیاتهای صحرایی متعدد از سراسر ایران جمع آوری گردیده اند، از دیگر بخش های جالب موزه می باشد و تعدادی از این نمونه ها را می توان جزء ایده آل ترین سنگ ها طبقه بندی نمود. فسيل هاي جانوری (بي مهرگان) در این بخش مربوط به دورانهای مختلف زمین شناسی بوده و بر اساس شاخه به 5 گروه اسفنج ها ، بازوپايان، نرم تنان، بندپايان و خارپوستان تقسيم بندي شده اند.. هر کدام از اين شاخه ها خود داراي رده، زيررده و راسته هاي متعددي مي باشند که همگي بر اساس طبقه بندي هاي علمي و سيستماتيک در ويترين ها جاي گرفته اند. علاوه بر این در بخش مهره داران نمونه های بی نظیری از فسیل های ماهی (شاخه کورداتا) با سن ائوسن به همراه ماکت هایی از سر و رد پای دایناسور موجود می باشد. فسیل های گیاهی البرز و ایران مرکزی (تریاس بالایی - ژوراسیک میانی) موجود در این بخش مربوط به سه راسته بزرگ سرخس ها، بنتيتالها و نيلسونياها بوده و از سازند شمشک در نواحي مختلف شمال کشور جمع آوري گرديده است. از دیگر موارد آموزشی موجود در بخش زمین شناسی موزه می توان به موارد زیر اشاره نمود: ماکت ها تکتونیکی انواع مختلف گسل و چین ماکت چرخان کره زمین به قطر 5/2 متر که بر روی آن موقعیت قاره ها، اقیانوس ها و پستی و بلندی های زمین به خوبی نشان داده شده است
از جمله بخشهای در دست اقدام در موزه تاریخ طبیعی، موزه انسان شناسی است. در این زمینه تاکنون بعضی از کارهای پژوهشی انجام گرفته و یا در مراحل پایانی می باشند که عبارتند از: تهیه و ترجمه توضیحات مربوط به اقلام بخش عشایری، تحقیقی در خصوص جایگاه موزه انسانشناسی در موزه تاریخ طبیعی، مقولات راهنما در موزه انسان شناسی و خصایص ویژه زندگی کوچ گری. هدف از راه اندازی موزه انسان شناسی این است که با توجه به پژوهشهای علمی، یک ذهنیت تاریخی-اجتماعی-زیستی از انسان به دیدارکنندگان از موزه منتقل شود. در این راستا موضوعات و اهدافی که در اولویت قرار می گیرند. عبارتنداز: 1- سیر تحول بشر، بویژه از آغاز شکارگری تا زندگی در شهرهای مدرن امروزی. 2- نمایش ابزار معیشتی انواع مختلفی از زندگی، از قبیل زندگی شکارگری، کوچ گری با دام، کشاورزی و شهری. 3- نشان دادن تنوع نژاد بشری به کمک عکسها، مجسمه ها و ارائه اطلاعات و توضیحات لازم در این خصوص. 4- اشاره به انواع فعالیتهای بشری در انواع فرهنگها به کمک عکسها یا ماکتها پرداختن به کلیه این اهداف به منظور جلب توجه عموم به تفاسیری است که در کنار جنبه های نمایش موزه، می تواند به نحوی ساده تر مورد توجه اقشار بیشتری از مردم قرار بگیرد و در واقع به عمومی شدن دانش انسان شناسی کمک کند
ین بخش از اوایل سال 1382 مورد بهره برداری عمومی قرار گرفته است و در آن نمونه هایی از تمبرهای کشورهای مختلف جهان از جمله روسیه سابق، مجارستان، جمهوری دموکراتیک گینه، ناگالند، کره شمالی و چند کشور دیگر به نمایش گذاشته شده است.اکثر تمبرها مربوط به کشور ایران در قبل و بعد از انقلاب اسلامی می باشد. در این بخش سعی می شود که در فرصتهای مناسب و به بهانه دیدار از یک فضای نسبتاً جذاب درباره تاریخ خبر رسانی،عمومی شدن کار پست، دولتی یا مردمی بودن مراحل آغازین پست،علت استفاده از تمبر در پست ونکات دیگری که جزء دانستنی های کلی به حساب میآیند، توضیحاتی به دیدارکنندگان موزه بویژه کودکان ونوجوانان ارائه شود
موزه هاي علوم وتکنولوژي موزه هاي علوم وتکنولوژي از زير مجموعه مجتمع موزه هاي تاريخ طبيعي وتکنولوژي دانشگاه شيراز مي باشند، در اين مجموعه دستاوردهاي علمي وصنعتي بشر در شاخه هاي مختلف تکنولوژي، پديده شناختي فيزيک، نجوم وستاره شناسي،مخابرات، الکترونيک، رايانه، برق و انرژي هاي نوين مورد بررسي قرارگرفته شده وبه معرض نمايش گذاشته شده است
موزه تکنولوژي ابزاري دراين موزه ابزارها وسيستم هايي که جهت ساده نمودن انجام امور يا سرعت بخشيدن به کارها توسط بشر طراحي و ساخته شده،جمع آوري شده، و روند توسعه وتکامل ابزار ودستاوردهاي بشري در گروه هاي مختلف روشنايي، کامپيوتر، سنجش، ارتباطات، صوت وتصوير، محاسبات وابزار به نمايش گذارده شده است. جمع آوري نمونه از بخش ها وسازمان ها وکارخانجات استان وشناسايي علمي، تهيه کارت شناسايي ومتن هاي علمي توضيحات جهت هر نمونه وگروه، وحسن ارايه از شاخص ترين امور انجام شده در اين بخش مي باشد
طرح پژوهشي موزه صنعت برق اين موزه يکي از طر حهاي پژو هشي مشترک دانشگاه وصنعت مي باشد، که با همکاري موزه تاريخ طبيعي وتکنولوژي، دانشکده مهندسي وشرکت برق منطقه اي فارس در حال اجرا مي باشد. هدف از اجراي اين طرح ارتقا سطح دانش عمومي جامعه پيرامون پروسه توليد، انتقال، توزيع ومصرف انرژي الکتريکي و بحرا ن انرژي در راستاي بهينه سازي مصرف انرژي الکتريکي مي باشد. در اين موزه به بررسي و معرفي تاريخچه صنعت برق ايران واستان (شناسايي تجهيزات مستعمل صنعت برق در بخش هاي توليد، توزيع، انتقال ومصارف صنعتي وتاريخي) وبررسي شاخص ترين روش هاي توليد انرژي الکتريکي رايج در جهان وشناسايي نيروگاههاي گازي، فسيلي، سوخت ترکيبي و تکنيک هاي علمي وصنعتي توليد انرژي پاک –تجديدپذير- مشتمل بر انرژي خورشيدي، آبي، بادي، زمين گرمايي وهسته اي ومعرفي موارد فوق پرداخته شده است.
طرح پژوهشي موزه الکترونيک، مخابرات ورايانه يکي ديگر از طرح هاي پژوهشي، ايجاد مرکز پژوهشي وآموزشي الکترونيک، مخابرات ورايانه در موزه تاريخ طبيعي وتکنولوژي مي باشد. اين طرح با همکاري انجمن تخصصي صنايع همگن فارس وموزه تاريخ طبيعي وتکنولوژي اجرا مي گردد. دربخش الکترونيک و.رايانه به بررسي ومعرفي دانش الکترونيک وقطعات الکترونيک وجايگاه آنها درتغذيه ساير صنايع ونقش آنها درتوسعه علم وصنعت پرداخته مي شود. در بخش مخابرات،بررسي علم وتکنولوژي مخابرات ومعرفي تکنيک هاو مباني علمي اين شاخه از صنعت، مد نظر مي باشد. در کنار بررسي هاي علمي بر روي مباحث فوق، روند توسعه وتکامل صنايع مخابرات از ابتدا تا امروزنيز مورد بررسي قرار مي گيرد. تجهيزات مهياشده از کارخانجات وصنايع طرف قرارداد به موزه منتقل شده وپس ازشناسايي علمي وتهيه متن هاي علمي وآموزشي وکارت هاي شناسايي در معرض نمايش قرار مي گيرد. طرح پژوهشي
موزه هوا وفضا در راستاي ارتباط دانشگاه با صنعت ، طرح موزه هوا وفضا با همکاري موزه تاريخ طبيعي وتکنولوژي، دانشکده مهندسي، سازمان هواپيمايي کشور ونيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران تهيه گرديده است. هدف از اين طرح بررسي روند توسعه وتکامل صنعت هواوفضا وبررسي هاي علمي وتکنيکي صنايع فضايي است. در اين راستا تعدادي از قطعات مختلف هواپيما وماکت هواپيماهاي مسافربري، شکاري، جنگنده وترابري تهيه گرديده است، وانتقال دو فروند هواپيماي بوئينگ727و723 نيز در دست اقدام وپيگيري مي باشد.
طرح پژوهشي موزه نجوم وستاره شناسي موزه نجوم به معرفي تاريخچه اين علم کهن، عقايد و باورها و بيان پايه هاي علمي نجوم مي پردازد و زنجيره اي از گذشته نجوم تا لمس تنها قمر زمين( ماه) و پيشرفت هاي دانش بشري پيرامون قوانين حاکم بر جهان و جذابيت هاي آسمان و فضاي لايتناهي را به نمايش مي گذارد. در سا ل 1382 در پي ساخته شدن يکي ديگراز بال هاي ساختمان موزه، طراحي وراه اندازي موزه نجوم در دو فاز آغاز گرديد. فعاليت هاي تحقيقاتي و امور اجرايي صورت گرفته در فاز اول شامل موارد زير مي باشد: راه اندازي پلانتاريوم با گنبد 4 متري، طراحي پوستر هاي آموزشي با استفاده از آخرين تصاوير ارسالي تلسکوپ هابل، جمع آوري کتب ونشريات فارسي و لاتين نجوم، تهيه نرم افزارهاي نجوم، ايجاد مرکز سمعي و بصري آموزش نجوم و... با توجه به گستردگي مبحث نجوم و ستاره شناسي و زمان محدود، ادامه مطالعات و طرح هاي پژوهشي و اجرايي که مد نظر مي باشد، در فاز دوم به مرحله اجرا در خواهد آمد
طرح پژوهشي موزه پديده شناختي فيزيک در اين بخش سعي بر اين است،که آنچه براي مردم نادانسته و ناشناخته است، تبديل به نمايش ها و آزمايش هاي جذاب و ساده گردد. بطوريکه هر بازديد کننده با هر سطح سواد و دانشي بتواند، آنان را تجربه ودرک نمايد. با توجه به تحقيقات و مطالعاتي که طي پانزده ماه گذشته بر روي موزه هاي علمي ايران، و برخي از موزه ها ي اروپايي انجام گرفته است،طرح ايجاد موزه پديده شناسي فيزيک تهيه گرديد ودر دست اقدام مي باشد، که شامل بررسي پديده هاي طبيعي در شاخه هاي مکانيک کلاسيک، الکترومغناطيس، اپتيک هندسي و ليزر، ترموديناميک، شيمي و ساختار مواد مي باشد